Zuring
Zuring (Rumex)
Zuring is een geslacht van meest overblijvende, kruidachtige planten uit de duizendknoopfamilie (Polygonaceae). De ongeveer tweehonderd soorten komen van nature voornamelijk voor in de gematigde streken van het noordelijk halfrond, maar zijn wereldwijd geïntroduceerd.
Zuring groeit meestal op zure grond. De soorten worden vaak beschouwd als onkruid. Sommige soorten, zoals de veldzuring, hebben echter eetbare bladeren die in salades gebruikt worden.
De planten bevatten oxaalzuur. Hierdoor kunnen ze bij consumptie van grote hoeveelheden aanleiding geven tot vergiftigingsverschijnselen bij herkauwers en paarden
In Nederland komen voor:
- Bermzuring(Rumex ×pratensis)
- Bloedzuring(Rumex sanguineus)
- Geoorde zuring(Rumex thyrsiflorus)
- Goudzuring(Rumex maritimus)
- Kluwenzuring(Rumex conglomeratus)
- Krulzuring(Rumex crispus)
- Moeraszuring(Rumex palustris)
- Paardenzuring(Rumex aquaticus)
- Ridderzuring(Rumex obtusifolius)
- Schapenzuring(Rumex acetosella)
- Spaanse zuring(Rumex scutatus)
- Spinaziezuring(Rumex patientia)
- Veldzuring(Rumex acetosa)
- Waterzuring(Rumex hydrolapathum)
- Wilgzuring(Rumex triangulivalvis)
Neem hier vandaag de Bermzuring omdat die het meest voorkomt.
Bermzuring is de kruising van Ridderzuring en Krulzuring. Het is een 80-150 cm hoge, overblijvende plant met groenige of roodachtige bloemen.
De kruising tussen Ridder- en Krulzuring (Bermzuring) geeft de voorkeur aan open, zonnige tot licht beschaduwde, vochtige en voedselrijke, humeuze en verstoorde bodems, die uit allerlei grondsoorten kunnen bestaan. De overblijvende plant groeit in verstoorde bermen, in graslanden met een wisselende waterstand, in humeuze ruigten.
Tijdens de bloei is de plant meestal geheel lichtgroen. Pas als de vruchten rijp zijn krijgt de plant een bruinrode tint. Men kan hierin de kleur van gestold bloed zien.
Misschien heeft de naam betrekking op de paars generfde bladeren. Alhoewel dit meestal weggelegd is voor cultivars (tuinplanten) en niet voor wilde exemplaren.
Als de plant net begint te bloeien lijken er bloeddruppels te ontstaan omdat de bloemdekbladeren bloedrood zijn.
De naam Zuring duidt op de zure smaak van de plant als je deze zou eten. De zure smaak komt door de aanwezigheid van oxaalzuur (dat zit ook in rabarber, spinazie en rode biet) in de plant. Vroeger werd de plant vanwege deze smaak in het eten verwerkt. Het vee laat de plant dus ook staan.
Zuring is een makkelijke plant die garant staat voor enkele maanden oogst en dankzij het hoge gehalte vitamine C ook nog eens behoorlijk gezond is. Zelfs met weinig verzorging zal deze meerjarige plant het goed doen. De bladeren worden in de keuken op dezelfde manier verwerkt als spinazie. Er zit oxaalzuur in. Niet te vaak en niet te veel eten. Paar blaadjes af en toe.
Traditioneel gebruik
Ondanks de giftigheid van krulzuring werd het toch gebruikt om te eten. Wat men deed was het volgende: het werd gekookt en het kookwater werd verschillende keren ververst. Zo werd zo veel mogelijk oxaalzuur uit het blad gehaald. In het blad zit naast vitamine A ijzer en kalium. Het is een plant die je kan eten maar het voortdurend in nieuw kookwater koken is enigszins bewerkelijk. Het kan echter geen kwaad om een paar jonge blaadjes aan een salade toe te voegen.
Werkzame stoffen
Van krulzuring wordt voor fytotherapeutische doeleinden de wortel gebruikt. In de krulzuringwortel zitten de volgende werkzame stoffen: anthrachinonglycosiden zoals nepodine, fyscion en emodine, tanninen, oxalaten, de mineralen ijzer en fosfor, de vitaminen A, B1, B2, B3 en C, oxaalzuur en calciumoxalaat. Verder heeft het de beschikking over de bitterstoffen waaronder rumicine en resinen.
Krulzuring voor de bloedzuivering
Krulzuring is een depuratief kruid. Dat houdt in dat het bloed gezuiverd wordt door het eten van de krulzuringwortel. Gifstoffen die ziekten kunnen veroorzaken worden afgevoerd uit het lichaam; zo wordt de oorzaak van sommige huidziekten en reumatische aandoeningen teniet gedaan. Fytotherapeuten schrijven het voornamelijk voor bij de volgende indicaties: Eczeem, Psoriasis, Netelroos, Prurigo (jeukende huidziekte), Reumatische aandoeningen, Aambeien, Ter ondersteuning van auto-immuunziekten.
Krulzuring, goed voor de lever en bij constipatie
Hierboven staat beschreven dat krulzuring een zuiverende werking heeft. Dat komt onder andere doordat het een milde laxerende werking kent. Het zijn de anthrachinonen die hiervoor verantwoordelijk zijn, hoewel hun werking deels geneutraliseerd wordt door aanwezige tanninen. Daarnaast heeft krulzuring een cholagoge of galdrijvende werking. Dat maakt het goed voor de lever en zorgt ook voor een betere spijsvertering en zuivering van afvalstoffen. Behalve goed bij bloedzuivering is krulzuring om deze medicinale eigenschappen ook goed bij: Constipatie, Spastische colon, Leveraandoeningen zoals geelzucht, Levercongestie.
Krulzuring bij bloedarmoede
Het hoge ijzergehalte is aanleiding om krulzuring op te nemen in een dieet dat bloedarmoede tegen gaat. Daarnaast heeft krulzuring samen met vele andere geneesplanten en -groenten de werking van een tonicum voor het lichaam; het versterkt het lichaam in algemene zin. De bloedzuiverende en versterkende eigenschappen zijn aanleiding om het voor te schrijven bij vermoeidheid.
Dosis en veiligheid
Er is een aantal manieren om deze geneesplant te gebruiken.
- Gedroogde wortel: 2 tot 4 gram per dag.
- Afkooksel: 1 tot 2 koffielepels gedroogde wortel, 10 tot 15 minuten zachtjes laten doorkoken.
- Tinctuur: 1 tot 2 ml(1:5 in 40%)
Krulzuring is een middel dat veilig is als het in therapeutische dosis wordt aangewend. Er zitten te veel oxalaten in om een hogere dosis te gebruiken. Het is niet verstandig om de verse wortel te gebruiken; maak alleen gebruik van de gedroogde krulzuringwortel. Een verse wortel heeft als bijwerking diarree en braken. Krulzuring kan het effect van andere laxerende kruiden vergroten. Verder moet krulzuring niet worden gegeven als men last heeft van nierstenen.