Madeliefje

Het madeliefje of meizoentje (Latijn: Bellis perennis)

Het madeliefje is een overblijvend kruid uit de composietenfamilie (Asteraceae), dat tot 15 cm hoog wordt. De bladeren staan in een wortelrozet en zijn spatelvormig. De rand van het blad is gekarteld.

Het madeliefje is het hele jaar in bloei aan te treffen, zolang het niet vriest. Aan het einde van de bloemstengel staat één bloemhoofdje. Dit wordt tot 2,5 cm groot en bestaat uit centrale gele buisbloemen, met een krans van witte straalbloemen.

Leuk weetje is. Kijk als je denkt het zou kunnen regenen naar de madeliefjes. Blijven ze  open of zijn ze gesloten en laten hun kopjes hangen. Bij het laatste ga het beste naar huis want dan komt regen.

Het is te zien op zonnige plekken in gazons, gemaaide graslanden en weiden. Vanwege zijn overvloedige bloei in de maand Mei. De witte lintbloemen kunnen aan de rand en de onderkant vaak wat rood aankleuren.

De kelk is afwezig of bestaat uit haren. De kroon is vijfbladig, vergroeid en buisvormig, bij de lintbloemen aan een zijde uitgegroeid. Er zijn vijf onderaan vergroeide meeldraden. De stamper bestaat uit twee vergroeide vruchtbladen, met een zaadknop; de stempel is vertakt en gebogen.

Madeliefjes planten zich ongeslachtelijk voort doordat zich in de oksels van de bladeren zijstengels vormen, die kunnen uitgroeien tot een nieuw rozet. Die stengeltjes worden niet zo lang, waardoor madeliefjes dichte matten kunnen vormen. Het madeliefje plant zich ook via zaden voort. Het madeliefje is één van de eerste tekenen van het voorjaar.

We hebben het nu over de witte bloemetjes met geel hartje, waar je vroeger misschien weleens bloemenkransen van gevlochten hebt, en in je puberjaren de bloemblaadjes geplukt hebt, terwijl je zachtjes fluisterde: “hij houdt van me, hij houdt niet van me”.

Inhoudsstoffen

• Saponines, Etherische olie, Bitterstoffen, Slijmstoffen, Suikers, Appelzuur, Wijnsteenzuur, Azijnzuur, Oxaalzuur, Anthoxantines en Flavonen. Vitamine C, veel magnesium,
• apigenine 7 glucoside cosmosiïne

Eigenschappen

• Diuretisch, bloedstelpend, wond verzorgend, slijmoplossend door de saponines.Tegenwoordig wordt er nog eerder zeldzaam gebruik gemaakt van de medicinale eigenschappen van het madeliefje, tenzij als toevoeging aan andere kruidenmengsels.

Zo worden madeliefjes gebruikt bij verkoudheidsklachten omdat het slijm sneller wordt afgevoerd en ontstekingen verminderen. Bij bronchitis, astma en keelontsteking kun je gebruik maken van de thee of tinctuur.

Hollandse Arnica: Uitwendig kan het verse gekneusde kruid worden toegepast bij kneuzingen en al dan niet geïnfecteerde verwondingen.

Het gehalte aan saponines kan ook enigszins prikkelend, stimulerend inwerkend op de darmen, en in het verleden werd dit eigenschap wel eens toegepast bij hardnekkige
obstipatie.

Deze kunnen als thee worden gezet die helpt bij een maagslijmvliesontsteking, reumatische problemen, artritis, lever- en nierstoornissen en als zuiverend middel voor het bloed. Een aftreksel van de wortel wordt gebruikt bij eczeem, ademhalingsproblemen, reumatische pijnen en heftige menstruatie.

Inwendig:

Madeliefjes bevatten onder andere veel vitamine C en de mineralen calcium en magnesium. De bloemetjes, steeltjes én het blad zijn eetbaar. Strooi ze versnipperd in de sla of als garnering over een bord soep. Thee maak je door een eetlepel verse of gedroogde madeliefjes in een laagje koud water te weken. Het mag zowel warm als koud worden gedronken. (Tip: maak met dit koude water limonade voor kinderen.)
Bij de betere drogist zijn de tinctuur en homeopathische middelen van madeliefjes verkrijgbaar onder de naam “Bellis”. Vraag de verkoper om een persoonlijk advies.

Weerstand

Bij inwendig gebruik helpen madeliefjes de weerstand verbeteren. Na een antibiotica- of penicillinekuur zorgen ze ervoor dat de darmflora herstelt. Er is in Nederland helaas weinig tot geen onderzoek naar de werking van madeliefjes gedaan.

Volgens ervaringsdeskundigen zullen aften en ontstekingen in de mond verminderen wanneer je regelmatig langzaam op een vers blaadje kauwt of je mond spoelt met sterke madeliefjesthee.

• Niet gebruiken:
  – Wegens een gebrek aan studie wordt het gebruik van de tinctuur of een kuur met madeliefjes afgeraden bij zwangerschap en bij zogen.
  – Vanwege het bloed verdunnende effect mag de tinctuur niet samen met bloedverdunners en aspirine gebruikt worden.