Dovenetel

Dovenetel (Lamium)

Dovenetel is een geslacht uit de lipbloemenfamilie (Lamiaceae). Het geslacht bevat zowel eenjarige als vaste planten. Met witte en licht paarse bloemen.

De vierkante, holle stengel is afstaand behaard. De bladeren zijn paarsgewijs om en om tegenoverstaand, zodat je kunt spreken van een kruisgewijze bladstand. Aan de voet van de steel zijn de bladeren hartvormig, aan de top meer langwerpig. De bladeren zijn gezaagd en lijken nogal sterk op die van de Grote brandnetel. Ze zijn ook sterk behaard, maar het zijn geen brandharen. De naam dovenetel is hiervan afgeleid, hij brandt namelijk niet. Maar dieren en mensen die zich eens gebrand hebben zullen altijd voorzichtig zijn om deze plant aan te raken of te eten…

Toch is de dovenetel vrij gemakkelijk van de brandnetel te onderscheiden:

·         De bladkartels van de dovenetel zijn duidelijk ‘slordiger’.

·         De bladnerven van de dovenetels zijn meer geprononceerd, ook van de bovenkant gezien.

·         In dovenetelblad of stengels zitten altijd wel wat roodbruine elementen: vlekjes of nerven bijvoorbeeld. Bij brandnetels komt dit nooit voor.

·         De hoofdstengels van dovenetels zijn vierkant, met duidelijke ribben, terwijl brandnetelstengels maar licht geribd zijn, bijna rond.

·         Dovenetels hebben karakteristieke, kleurige lipbloemen. Omdat brandnetels geen lipbloemigen zijn, hebben die een totaal andere bloeiwijze, onopvallend, geelgroen tot bruingroen.

De fraaie witte/paarse lipbloemen staan rondom de stengel, maar bij nadere en nauwkeurige blik is te zien dat het eigenlijk twee groepen aan twee zijden van de stengel zijn. We noemen dit een schijnkrans. De bloemen worden druk bezocht door bijen en hommels.

Het zaad dat in de vierdelige splitvrucht ontstaat heeft een mierenbroodje, waardoor het door mieren verspreid wordt.

De bloeitijd is van maart tot augustus. De plant kan tot 60 cm hoog worden, maar blijft afhankelijk van seizoen, standplaats en klimaat ook steken bij een hoogte van 30-40 cm.

Inhoudsstoffen:

Tanninen, iridoïden, triterpeensaponinen, koffiezuurderivaten, flavonoïden, kaliumzouten, slijmstoffen. In termen van voedingswaarde bevatten dovenetels vitamine A, C en K en zijn ze rijk aan antioxidanten en mineralen.

Medicinaal gebruik:

·     luchtweginfecties

·     klachten aan de vrouwelijke organen(vaginale afscheiding, pijnlijke menstruatie)

·     ontstekingen aan mond- en keelslijmvlies (ontstekings-remmend)

·     lichte huidontstekingen

·     spijsvertering

·     milt- en nierklachten

·     bloedzuiverend

·     stimuleren ophoesten van slijm

·     samentrekkend

Wat kan je doen met dovenetels?.

Om dovenetels te gebruiken, pluk je de bladeren en bloemen van de plant en laat je deze drogen. Dovenetelthee kan worden gemaakt door de gedroogde bladeren en bloemen in heet water te laten trekken. Je kunt de thee zoeten met honing of suiker en het kan zowel warm als koud worden gedronken.

Dovenetels zijn ook heerlijk in salades. Voeg gewoon wat gehakte dovenetelblaadjes toe aan een mengsel van sla, tomaten en komkommer en maak af met een dressing van olijfolie en citroensap. Dovenetels kunnen ook worden toegevoegd aan soepen en stoofschotels voor extra smaak en voedingsstoffen.

Ze zijn ook een goede bron van vezels en kunnen helpen bij het verlagen van het cholesterolgehalte en het verbeteren van de spijsvertering.

Kortom, dovenetels zijn niet alleen een mooie plant, maar ook een voedzame en veelzijdige aanvulling op ons dieet. Voeg ze toe aan je tuin en geniet van de vele voordelen die ze te bieden hebben.

Alle bloemen zijn eetbaar en de jonge blaadjes van alle soorten zijn lekker in salade, soep of kort gekookt. Van de gedroogde bladeren kan thee worden gezet.